Trang trí nhà đón tết cổ truyền

Điều kiện đầu tiên của việc trang trí nhà ngày tết là trang trí như thế nào để tạo bầu không khí ấm cúng trong gia đình. Với kinh nghiệm làm đồ thờ gia truyền lâu năm chúng tôi xin hướng dẫn các bạn trang trí nhà và bàn thờ ngày tết nguyên đán sắp tới

1. TRANG TRÍ NHÀ

Theo quan niệm của người Phương Đồng, ngày Tết nhà ai càng có thật nhiều hoa khoe sắc, thì sự may mắn sẽ càng tràn ngập suốt năm. Thế nên, nhà nào không ít thì nhiều, cũng đều thích trang hoàng nhiều màu hoa frực rỡ. Hoa trang trí nhà ngày tết thường được chưng ngoài sân, chưng trước cửa, trong phòng khách, trên bàn thờ, trên bàn khách hoặc cả những nơi khác như bậu cửa sổ, trên bàn ăn… Với hoa chưng trước cửa, phổ biến nhất là thược dược, vạn thọ, cúc đại đóa, cúc mai, cúc mâm xôi, mai, hồng... Các chậu hoa trang trí nhà ngày tết này bạn lưu ý chỉ nên mua loại có thể tươi được ít nhất khoảng 5 ngày trở lên.

Riêng đào và mai - hai loài hoa đặc trưng của Tết Việt Nam - khi mua cành hay mua cây, bạn cần lưu ý chọn cành nào thật tươi, còn nụ để ít nhất mùng 3 Tết, khách vẫn thấy được sự tươi tắn, sinh động của hoa. Tránh để hoa trước quạt và nơi có nhiều gió, không khí nóng để hoa được tươi lâu hơn bình thường.

2. TRANG TRÍ BÀN THỜ

Bàn thờ ngày Tết chiếm vị trí quan trọng trong ngày Tết. Chăm chút bàn thờ là cách để con cháu bày tỏ lòng yêu kính và tưởng nhớ đế ông bà tổ tiên, vì thế, mỗi độ năm hết, Tết đến công việc này được mọi người chú ý trước tiên.

Giữ bàn thờ sạch bày tỏ lòng hiếu kính

Bàn thờ là nơi ngự vị của các bậc tiền nhân trong gia đình, vì thế nó thường được đặt ở vị trí trung tâm và cao nhất trong nhà. Điều này không chỉ để tránh sự va chạm mà còn tránh gió, bụi bặm và côn trùng. Việc lau dọn sạch sẽ bàn thờ là công việc trước tiên và được thực hiện một cách cẩn thận, tỉ mỉ.

Chổi quét hoặc khăn lau bàn thờ thường được dùng riêng, và rất hạn chế sự chung đụng. Nước lau bàn thờ thường được dùng từ nguồn nước sạch sẽ, có người còn dùng nước mưa thậm chí nước nấu từ lá trầu, lá bồ đề để lau.

Chu đáo bày biện, lễ cúng

Trong gia đình Việt Nam ngoài việc chọn lựa vị trí trung tâm và cao ráo để đặt bàn thờ, người Việt còn chú ý xem hướng của ngôi nhà và tuổi của gia chủ để thấy nên đặt bàn thờ quay mặt về hướng nào là tốt nhất.

Trên bàn thờ tổ tiên, ở chính giữa đặt bát hương (tượng trưng cho tinh tú) và trên bát hương có cây trụ để cắm hương vòng (tượng trưng cho trục vũ trụ), hai bát hương khác đặt ở bên trái và bên phải tạo nên tư thế tam tài; ở hai góc ngoài bao giờ cũng có hai cây đèn dầu (hoặc nến) tượng trưng cho mặt trời bên trái và mặt trăng ở bên phải. 

Lễ vật dâng cúng thường bao gồm vài bộ quần áo, giấy tiền vàng mã cho các cụ, một vài cái chung (ly nhỏ, thấp) và một bình trà; đĩa hoa quả lớn đặt ở trung tâm bàn thờ, một bình hoa lớn và một bình rượu ngon. Xung quanh, ta có bày thêm bánh mứt cho cân đối và đẹp mắt.

Hoa để thờ cũng có nhiều loại, ví dụ hoa tươi hay hoa làm bằng giấy bạc (một bạc, một vàng biểu tượng cho một âm một dương, âm dương giao hòa) để có thể dùng được lâu. Đối với hoa tươi, người Việt Nam thường sử dụng hoa cúc, hoa huệ, hoa lay ơn, hoa mai, hoa đào trong cúng gia tiên ngày Tết...

Hương khói còn tạo nên một không khí ấm cúng nơi gian thờ, gắn kết tình cảm và ước nguyện hạnh phúc của mọi người trong một gia đình. Hương dùng cho những ngày Tết cũng thường là các loại hương có mùi thơm đặc biệt ví dụ như hương bài, hương trầm, hương nhài... là những loại hương có mùi thơm hết sức đặc trưng cho nhân dân ba miền ở Bắc - Trung - Nam.

Mâm ngũ quả ngày Tết.

Việc bày mâm ngũ quả xuất phát từ lý thuyết về ngũ hành: thuỷ - hỏa - mộc - kim - thổ những yếu tố tạo nên vũ trụ và sự vận hành của nó. 

Thông thường ngũ quả gồm 5 loại quả có các màu khác nhau như chuối xanh, bưởi vàng, hồng đỏ, lê trắng, quýt da cam tượng trưng cho mong ước: Phú (giàu có) - quý (sang trọng) - thọ (sống lâu) - khang (khỏe mạnh) - ninh (bình yên).

Ngày nay, mâm quả trên bàn thờ tết người Việt phong phú hơn về chủng loại bởi sự góp mặt của những hoa quả ngoại nhập. Với tính dung hợp trong văn hóa, người Việt Nam luôn có thể tìm thấy tất cả những yếu tố thích hợp, có giá trị ý nghĩa đối với đời sống tâm linh của dân tộc mình.

Cuối cùng, những sản vật đẹp mắt nhất, tinh tuý nhất, được dâng bày với những tình cảm hiếu kính, trang trọng và thiết thân nhất. Bàn thờ tết không chỉ là nơi mà mọi người bày tỏ tình cảm gia đình, huyết thống mà đó còn là nơi chúng ta gửi gắm những lời chúc may mắn và một năm mới an khang, thịnh vượng hơn.